Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Ελευθέριος Βενιζέλος

Πρόκειται για ανδριάντα του Ελευθέριου Βενιζέλου φτιαγμένο από χαλκό που βρίσκεται πάνω σε μαρμάρινη βάση πάνω στην οποία αναγράφονται:

«ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
ELEFTERIOS VENIZELOS»

Κατασκευάστηκε το 1963.

Τοποθεσία

Το άγαλμα βρίσκεται τοποθετημένο στην πλατεία Ελευθερίας στην τοποθεσία «Τρεις καμάρες» στο Ηράκλειο της Κρήτης.

Πατρότητα

Είναι έργο του Γιάννη Παππά. Ο Γιάννης Παππάς γεννήθηκε στις 13 Μαρτίου του 1913 στην Κωνσταντινούπολη, γιος του χειρουργού Αλέξανδρου Παππά και της Ελένης Φ. Φωτιάδη. Το Σεπτέμβριο του 1922, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένειά του εγκαθίσταται στην Αθήνα. Το 1929 ολοκληρώνει τις γυμνασιακές σπουδές του στο Γ’ Γυμνάσιο Αθηνών.
Το 1930, μετά από εισαγωγικό διαγωνισμό, εγγράφεται στην École Supérieure des Beaux-Arts των Παρισίων. Παράλληλα εγγράφεται και παρακολουθεί επί διετία μαθήματα στη Νομική Σχολή της ίδιας πόλης. Από το 1930 ως το 1932 σπουδάζει στο εργαστήριο του καθηγητή Jean Boucher. Μισθώνει δικό του εργαστήριο, στο οποίο παραμένει ως το 1939. Εξακολουθεί να μελετά στην École Supérieure des Beaux-Arts και στη βιβλιοθήκη της Σχολής, στο Μουσείο Εκμαγείων, καθώς και στο Μουσείο του Λούβρου. Εκθέτει στο Salon d’ Automne. Λίγα χρόνια αργότερα επιστρέφει στην Ελλάδα προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Την 28η Οκτωβρίου του 1940 επιστρατεύεται και υπηρετεί στη ζώνη των πρόσω ως απλός οπλίτης. Τον Απρίλιο του 1941 επιστρέφει από το μέτωπο. Τα χρόνια της Κατοχής εργάζεται -όσο είναι δυνατόν- στο εργαστήριό του, στη συνοικία Ζωγράφου.
Τον Δεκέμβριο του 1944 κατατάσσεται στο Βασιλικό Ναυτικό και υπηρετεί στην Ανωτέρα Ναυτική Διοίκηση Αλεξανδρείας ως ναύτης. Παραμένει στην Αλεξάνδρεια ως το 1951 και μελετά τα μνημεία της αιγυπτιακής τέχνης στο Κάιρο και την Άνω Αίγυπτο.
Ο Παππάς, παράλληλα με τη γλυπτική, διακρίθηκε και στη ζωγραφική και το σχέδιο, παρουσιάζοντας έργα του σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει βραβευτεί με χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή  Έκθεση του Παρισιού του 1937, με Α’ βραβείο γλυπτικής στην Πανελλήνιο Έκθεση του 1940 και έχει εκπροσωπήσει (1978) την Ελλάδα με έργα γλυπτικής και ζωγραφικής στην Μπιεννάλε της Βενετίας, της οποίας υπήρξε πρόεδρος επί μία δεκαετία. Έχει τιμηθεί, επίσης, με διεθνείς διακρίσεις τόσο στη Γαλλία, όσο και στην Ιταλία, όπου του απονεμήθηκαν ανώτατα μετάλλια.  Έχει επίσης, ασχοληθεί με τη σκηνογραφία, ενώ αξιόλογο είναι και το μεταφραστικό του έργο σε κείμενα των Ντελακρουά, Ντεγκά, Πικάσσο, Νταλί, Νίτσε, κ.α.
Ο Γιάννης Παππάς θεωρείται ένας από τους πιο παραγωγικούς νεοέλληνες γλύπτες, με πλήθος έργων του εγκατεσπαρμένων σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Δημιουργός με ενδιαφέροντα για όλες τις θεματικές περιοχές και ανοιχτός σε όλα τα ρεύματα, ο Παππάς έχει ως αφετηρία του το ανθρώπινο σώμα και το ανθρώπινο πρόσωπο. Αυτό δεν σημαίνει ότι περιορίζεται μόνο στον ανδριάντα και στην προτομή, αλλά φαίνεται ότι στις κατηγορίες αυτές έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει μακρύτερα και να εκφραστεί πιο ολοκληρωμένα.

Στις 23 Αυγούστου του 1864 στις Μουρνιές Χανίων γεννιέται ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Αθήνα. Σπουδάζει νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1866 αναγορεύεται διδάκτορας νομικής με βαθμό άριστα. Αμέσως μετά επιστρέφει στα Χανιά, όπου αρχίζει να ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου και να αναμιγνύεται ενεργά στην τοπική πολιτική σκηνή.

Λόγω της ρητορικής του δεινότητας ξεκινά από το 1887 να εκπροσωπεί τον λαό της Κρήτης στην Βουλή των Χανίων. Εντάσσεται στην παράταξη των φιλελευθέρων και από τότε ήταν πρωτοστάτης στις επαναστατικές κινήσεις κατά του τουρκικού ζυγού . Το 1898 διορίζεται υπουργός Δικαιοσύνης της Κρητικής πολιτείας και αργότερα μετά την προσέλευση του πρίγκιπα Γεώργιου, που ήταν εκπρόσωπος των μεγάλων δυνάμεων στο νησί, έρχεται σε σύγκρουση μαζί του. Το 1901 παραιτείται από την κυβέρνηση και κηρύσσει την επανάσταση του Θερίσου στις 10 Μαρτίου του 1905, με σκοπό την απομάκρυνση του πρίγκιπα από την Κρήτη και την ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα.

Η πολιτική μεταβολή στην Ελλάδα, συνεπεία του στρατιωτικού κινήματος στου Γουδί (15 Αυγούστου 1909), τον φέρνει στην Αθήνα με πρόσκληση του «Στρατιωτικού Συνδέσμου» . Έγινε απευθείας δεκτός στα πολιτικά πράγματα, πράγμα που επιβεβαιώνεται από τις βουλευτικές εκλογές του 1910 που επικρατεί με μεγάλη διαφορά, ως αρχηγός του νεοϊδρυθέντος κόμματος των Φιλελευθέρων. Το 1911 διατυπώνει σύνταγμα στο οποίο  θέτει μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς. Το 1912-13 με την αναδιοργάνωση του στρατού και την σύναψη της Βαλκανικής συμμαχίας κερδίζει τους απελευθερωτικούς πολέμους κατά των Τούρκων και των Βουλγάρων (Α΄ και Β΄ Βαλκανικός πόλεμος ). Και λόγω αυτών νικών του επικρατεί για ακόμα μια φορά στις εκλογές της 11ης Μαρτίου 1912 .

Όλο αυτό το κλίμα ευφορίας διακόπτεται με την έναρξη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, όταν ο Βενιζέλος διαφωνεί με τον βασιλιά Κωνσταντίνο για το εάν πρέπει να αναμιχθεί η χώρα μας στον πόλεμο ή να παραμείνει ουδέτερη. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται δύο «στρατόπεδα» ή αλλιώς το πρωτοφανές δυο κυβερνήσεις η μια με τον Βενιζέλο στην Θεσσαλονίκη που υποστήριζε την άμεση είσοδο στον πόλεμο με το πλευρό της Αγγλίας και άλλη μία στην Αθήνα με τον βασιλιά που υποστήριζε την ουδετερότητα στον πόλεμο. Η διαμάχη των δύο ανδρών κορυφώθηκε τον Νοέμβριο του 1916 με την εκθρόνιση του Κωνσταντίνου και την ανάληψη εκ νέου της πρωθυπουργίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που οδήγησε στην έξοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.

Στις 27 Ιουλίου 1920 ο Βενιζέλος υπογράφει την συνθήκη των Σεβρών που δημιουργεί την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Πραγματοποιεί το όραμα της μεγάλης ιδέας, την ίδια περίοδο γίνεται απόπειρα δολοφονίας εναντίον του στο Παρίσι από φανατικούς αντιπάλους.  Στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920, στα μέσα της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο Βενιζέλος ηττείται και αποχωρεί από την πολιτική. Λόγω όμως της διπλωματικής του εμπειρίας καλείται να βοηθήσει στη διαμόρφωση της συνθήκης της Λωζάνης ( 24 Ιουλίου 1923). Μετά από μια μεγάλη περίοδο πολιτικής αστάθειας επιστρέφει με εκλογές στις 19 Αυγούστου του 1928 και κυβερνά μέχρι το 1932. Είναι μια περίοδος πολύ ταραγμένη για την παγκόσμια οικονομία λόγω του Κράχ του 1929 αλλά χρεώνεται και την χρεοκοπία της Ελλάδας το 1932. Στο διάστημα αυτό συνάπτει σύμφωνα φιλίας με την Ιταλία και την Σερβία και έθεσε τις βάσεις της ελληνοτουρκικής φιλίας με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Τον Ιανουάριο του 1933 σχηματίζει την τελευταία του κυβέρνηση και στις εκλογές της 1ης Μαρτίου του 1935 αναγκάζεται να εγκαταλείψει την  Ελλάδα και να μην επιστρέψει ποτέ.

Άφησε την τελευταία του πνοή στο Παρίσι στις 18 Μαρτίου 1936 από εγκεφαλική συμφόρηση. Η σορός του μεταφέρθηκε κατ’ ευθείαν στην Κρήτη, υπό τον φόβο επεισοδίων στην Αθήνα, και ενταφιάστηκε στο Ακρωτήριο των Χανίων, μέρος που συνδέεται άρρηκτα με την αγωνιστική του δράση.

Αποτελεί σημείο συνάντησης αλλά και κοινωνικών συναθροίσεων των κατοίκων.

Δείτε και άλλα αγάλματα του Βενιζέλου σε πόλεις της Ελλάδας πατώντας εδώ.

Όνομα Συντάκτη

Γράφει η Θεοδώρα Παναγιωτίδου, απόφοιτη Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Βιβλιογραφία

Διαδικτυακές πηγές:

http://194.30.242.9/libraries/biographies/pappasf.php

https://www.benaki.org/index.php?option=com_landings&view=pappas&Itemid=880&lang=el

Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.

Post Author: Editor