
Θεόδωρος Ζιάκας
Η προτομή του οπλαρχηγού Θεοδώρου Ζιάκα είναι κατασκευασμένη από ορείχαλκο και η βάση της από μάρμαρο. Στην πρόσοψη της προτομής αναγράφονται τα εξής:
« ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΙΑΚΑΣ, ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ 1800-1882».
Στην πλάγια όψη αναφέρεται:
« ΔΑΠΑΝΑΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ 1968».
Επίσης, χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη δύο μικρών κανονιών δίπλα από την προτομή.
Τοποθεσία
Η προτομή του οπλαρχηγού είναι τοποθετημένη στην κεντρική πλατεία Γρεβενών.
Πατρότητα
Δεν εντοπίστηκαν στοιχεία.
Ο Θεόδωρος Ζιάκας (Μαυρονόρος Γρεβενών 1798 – Αταλάντη 1882) ήταν οπλαρχηγός από παλιά οικογένεια κλεφτών και αρματολών, που πολέμησε στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και στις επαναστάσεις της Μακεδονίας του 1854 και του 1878. Είναι εμβληματική μορφή του μαχομένου Μακεδονικού Ελληνισμού. Υπήρξε ο τελευταίος αρματολός στο αρματολίκι Γρεβενών που διήρκεσε τριακόσια χρόνια και κατά τα τελευταία 150 περίπου χρόνια ανήκε στην πολεμική φάρα των Ζιακαίων. Περιελάμβανε εξακόσια χωριά στις επαρχίες Γρεβενών, Βεντζίων, Ανασελίτσης και Κονίτσης, διέθετε 1.700 Μακεδόνες πολεμιστές, εισέπραττε πλούσια έσοδα και ήλεγχε στρατηγικά περάσματα από και προς τη Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία και την Ήπειρο.
Ο Θεόδωρος Ζιάκας οργάνωσε κατά το 1854 την εξέγερση της Δυτικής Μακεδονίας κατά των Τούρκων. Στη μάχη του Σπηλαίου Γρεβενών, αμέσως μετά τη μάχη στο σημερινό Καρπερό Γρεβενών, το Μάιο του 1854, ο Θεόδωρος Ζιάκας αντιμετώπισε κατά τις μέρες 28 Μαΐου-1 Ιουνίου του 1854 με 300 άνδρες 12.000 Τουρκαλβανούς με επικεφαλής τον Αβδή Πασά.
Στη μάχη αυτή ο Θεόδωρος Ζιάκας αντιστάθηκε στους πολύ περισσότερους αντιπάλους για πολλές μέρες. Όταν τα πολεμοφόδια τελείωσαν, έδωσε εντολή ν’ αδειάσουν τα βαρέλια του κρασιού που υπήρχαν στο χωριό, όπου υπήρχαν σημαντικές καλλιέργειες αμπελιών, να τα γεμίσουν με πέτρες και να τ’ αφήσουν από ψηλά να κατρακυλήσουν προς τη μεριά των εχθρών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί απ’ αυτούς. Συνέχισε να πολεμά, αλλά όταν η κατάσταση είχε αρχίσει να δυσχεραίνει, αποδέχτηκε τη μεσολάβηση των ξένων διπλωματών και κατόρθωσε να μεταφέρει 1.000 γυναικόπαιδα στην ελεύθερη Ελλάδα (Λαμία).
Ο Θόδωρος Ζιάκας, ο οποίος έζησε στη συνέχεια στη Λαμία, πέθανε το 1882 στην Αταλάντη σε ηλικία 84 χρονών.
Προσκύνημα και κατάθεση στεφάνων από τους μαθητές και μαθήτριες των Σχολείων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Γρεβενών, στην προτομή του οπλαρχηγού Θεοδώρου Ζιάκα πραγματοποιήθηκε πραγματοποιείται, στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για την επέτειο της 25ης Μαρτίου. Επίσης, το όνομά του δόθηκε σε μία από τις κεντρικότερες οδούς της πόλης των Γρεβενών.
Παρατηρούνται σημεία βανδαλισμού στη μαρμάρινη βάση της προτομής.
Όνομα Συντάκτη
Γράφει η Ιωάννα Χατζηγιαννίδου, μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Βιβλιογραφία
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.