Μιχαήλ Στιβαρός
O ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΙΒΑΡΟΣ αναπαρίσταται με μία ορειχάλκινη προτομή.
Συνοδεύεται από μία χαραγμένη μαύρη επιγραφή με το όνομα του προσώπου που αναπαρίσταται και αναφέρεται η συμβολή του στην Ιστορία των Ιωαννίνων.
«ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΙΒΑΡΟΣ
ΕΚ ΠΕΔΟΥΛΑ
ΚΥΠΡΟΥ
ΕΠΕΣΕ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΤΟ 1912»
Εντοπίζουμε, επίσης και μία εγχάρακτη την υπογραφή του γλύπτη:
Γ. ΜΑΥΡΟΓΕΝΗ
Τα αποκαλυπτήρια έγιναν το 2013.
Τοποθεσία
Το γλυπτό τοποθετείται στο Πάρκο Χρήστου Κατσάρη, στην παραλίμνια περιοχή Ιωαννίνων.
Πατρότητα
Ο Γιώργος Μαυρογένης, γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1928. Ταύτισε το όνομά του με τη γελοιογραφία, , όμως ασχολήθηκε και με τη γλυπτική, τη δημοσιογραφία, τη σκηνογραφία, τη ζωγραφική, το σκίτσο και το θέατρο. Υπήρξε ένας εμπνευσμένος καλλιτέχνης και με το έργο του κατέθεσε μια πολυσήμαντη προσφορά σε όποιον τομέα και αν ασχολήθηκε. Σπούδασε στο Σαιντ Τζων Αρτ Σκουλ του Λονδίνου, όπου κάτω από αντίξοες συνθήκες αναγκάστηκε να εργάζεται μέρα ή νύχτα για να πληρώνει τα δίδακτρα του. Παρακολούθησε, επίσης δωρεάν μαθήματα γλυπτικής, όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, από τον Γεώργιο Φασουλιώτη έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους της Λεμεσού. Αμέσως μετά τις σπουδές του στο Λονδίνο, επέστρεψε στη Λεμεσό, λόγο φτώχειας και εργάστηκε σε διάφορες θέσεις όπως ταμπελλογράφος, διακοσμητής, γλύπτης, ζωγράφος. Αξιοσημείωτο είναι πως για βιοποριστικούς λόγους, ο Μαυρογένης παίρνει μέρος στο καρναβάλι της Λεμεσού με άρματα-γλυπτικές κατασκευές όπου συνεχίζει να κάνει κάθε χρόνο και επιπλέον αναλαμβάνει τον καρναβαλίστικο διάκοσμο ενός μεγάλου κινηματοθεάτρου της Λεμεσού δίνοντας έτσι μνημειακές κατασκευές. Έργο ακόμα του Μαυρογένη είναι και ο πρώτος βρακάς (1961) σήμα κατατεθέν της Γιορτής κρασιού της Κύπρου.
O Μιχαήλ Στιβαρός, γεννήθηκε το 1892 στον Πεδουλά, ένα χωριό του όρους Τρόοδος. Οι γονείς του ήταν η Πηνελόπη Χατζηθεοδόση και ο Μιχαήλ Στιβαρός απ’όπου πήρε και το όνομά του, λόγω του θανάτου του πατέρα του λίγο πριν τη γέννηση του. Καταγόταν από οικογένεια με μεγάλο κύρος. Ήταν γένους Παπαχριστόδουλου Λεβέντη από τη Λεμυθό. Από το ίδιο γένος κατάγονταν ο μητροπολίτης Κιτίου Κύριλλος Παπαδόπουλος, γνωστός με το υποκοριστικό Κυριλλάτσος και μετέπειτα ως Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος Β’ (1910-1916). Την ίδια συγγένεια κατείχε και με τον αρχιμανδρίτη Μακάριο Μυριανθεύ, που μετέπειτα κατέλαβε τον τίτλο του μητροπολίτη Κερύνειας και τέλος την ιδιότητα ως Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Β’ (1947-1950).
Ο Μηχαήλ Στιβαρός φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του Πεδουλά, στο Ημιγυμνάσιο Λεμεσού και στο Παγκύπριο Γυμνάσιο από όπου αποφοίτησε το 1911. Στη συνέχεια εισήχθηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με την κήρυξη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου 5 Οκτωβρίου 1912. Εγκατέλειψε τις σπουδές του για να καταταγεί εθελοντικά στον ελληνικό στρατό, μαζί με πολλούς Κύπριους φοιτητές. Ο ίδιος τοποθετήθηκε στο 1ο Τάγμα του Ανεξάρτητου Συντάγματος Κρητών και κίνησε για το μέτωπο τον Οκτώβρη του 1912.Έλαβε μέρος στις μάχες των Πεστών και Αετοράχης. Έπεσε ηρωικά στη μάχη Μπιζανίου το Δεκέμβριο του 1912, πολεμώντας για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.
Από το μέτωπο ο Μιχαήλ Στιβαρός έγραφε σε παλιό καθηγητή του, στο Ημιγυμνάσιο Λεμεσού: «Ό,τι αισθάνομαι τας ημέρας αυτάς που έγινα στρατιώτης δεν το ησθάνθην ποτέ. Αισθάνομαι ότι εδιπλασιάσθη το σώμα μου και η ψυχή μου. Είμαι ακούραστος μεθ’ όλον τον βαρύν οπλισμόν. Η κυπριακή φοιτητική ομάς να είστε βέβαιος ότι θα τιμήσει και πατρίδα και γονείς και εκπαιδευτήρια, από τα οποία εδιδάχθημεν τον μέγα πατριωτισμόν……..».
Η συμβολή της Κύπρου κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, το 1912-1913 ήταν πολύ σημαντική. Σχεδόν 2.000 εθελοντές από την Κύπρο πολέμησαν στα διάφορα μέτωπα της Μακεδονίας και της Ηπείρου, και πολλοί από αυτούς έδωσαν την ίδια τους τη ζωή.
Η προτομή τοποθετήθηκε το 2013, από την οικογένεια του Μιχαήλ Στιβαρού σε
συνεργασία με τον Δήμο Ιωαννιτών, στο πλαίσιο του εορτασμού για τα 100 χρόνια
από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Η προτομή βρίσκεται δίπλα σε εκείνη ενός
άλλου Κύπριου ήρωα, του Δημάρχου Λεμεσού Χριστόδουλου Σώζου ο οποίος έπεσε επίσης ηρωικά στις μάχες του Μπιζανίου στις 6 Δεκεμβρίου 1912. Υπάρχει μνημείο το οποίο είναι αφιερωμένο στον ήρωα στο χωριό του Πεδουλά, στην κορυφή του λόφου της Φιδκιάς , δίπλα από το παρεκκλήσι Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Στο μνημείο δεν πραγματοποιούνται τελετές μνήμης και καταθέσεις στεφάνων.
Στο γλυπτό δεν υπάρχουν στοιχεία βανδαλισμού.
Όνομα Συντάκτη
Γράφει η Ευδοξία Μπέλλου, τελειόφοιτη φοιτήτρια του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Βιβλιογραφία
Διαδικτυακές πηγές:
https://www.bigcyprus.com.cy/el/article/viografia-mihail-stivaros-o-kyprios-iroas-poy-polemise-gia-tin-apeleytherosi-ton-ioanninon
Δύο προτομές Κυπρίων στα Γιάννενα
https://odosell.blogspot.com/2013/12/blog-post_2030.html
https://www.ucy.ac.cy/pr/documents/Αrticles_speeches/2017/September_2017/Sixroses04.09.17.pdf
http://photoioannina.blogspot.com/2013/10/blog-post_5839.html
https://www.digital-herodotus.eu/archive/video/items/5106/giorgos-maurogenes-o-geloiographos-o-gluptes-o-zographos-o-skenographos/
http://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/708879/efyg-apo-ti-zoi-o-gloiogafos-gorgs-mavrognis
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.
Greek