Οι 4 ήρωες του Αχυρώνα
Αναπαρίστανται τα αγάλματα των 4 ηρώων που θυσιάστηκαν στον αχυρώνα για την πατρίδα τους. Πάνω σε κάθε άγαλμα υπάρχει το όνομα του ηρώα, ενώ στην μέση των 4 αγαλμάτων υπάρχει μια επιγραφή η οποία γραφεί:
«ΑΔΕΛΦΙΑ: Ο ΚΑΘΕ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΟΛΟΙ ΑΔΕΛΦΩΜΕΝΟΙ ΜΟΝΙΑΣΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΣ ΒΑΔΙΣΩΜΕ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΓΟΛΓΟΘΑ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΜΕ ΑΔΕΛΦΙΚΗ ΑΓΑΠΗ ΦΩΤΗΣ»
Επίσης βλέπουμε ότι ο ήρωας Φώτης Πίττας κρατάει το βιβλίο του κάτι που δείχνει ότι εκτός από πολεμιστής ήταν και δάσκαλος.
Τα αποκαλυπτήρια έγιναν 7 Σεπτέμβριου 1997 από τον τότε πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας τον κύριο Γλαυκό Κληρίδη.
Τοποθεσία
Οι ανδριάντες βρίσκονται στο χωριό Λιοπέτρι της Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου εκεί όπου άφησαν την τελευταία τους πνοή οι 4 ήρωες της Ε.Ο.Κ.Α.
Πατρότητα
Οι ανδριάντες των 4 ηρώων φιλοτεχνήθηκαν από τον Ανδρέα Σαββίδη. Ο Ανδρέας Σαββίδης γεννήθηκε το 1930 στην Κερύνεια. Το 1948 από φοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο της Λευκωσίας. Το 1952 αποφοίτησε από το Διδασκαλικό Κολέγιο της Μόρφου. Ενώ το 1955 σπούδασε γλυπτική στην Αγγλία. Όταν αποφοίτησε επέστρεψε στην Κύπρο και εργάστηκε σε διαφορά σχολεία μέσης εκπαίδευσης ως καθηγητής της τέχνης. Στην συνέχεια εκπροσώπησε την Κύπρο σε διεθνείς καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, ενώ η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε το 1977 στην Λευκωσία. Τέλος φιλοτέχνησε πολλά μνημεία όπως ηρώων του απελευθερωτικού Αγώνα. Ως πρώτη ύλη για τη γλυπτική του χρησιμοποιεί ποικιλία υλικών όπως πηλό, πέτρα, ξύλο, μάρμαρο, σίδηρο, χαλκό κ.α.
Αναφέρεται στην εκδίωξη των Εγγλέζων από την Κύπρο. Αναφέρεται στους 4 ήρωες της ΕΟΚΑ, Ανδρέας Κάρυος, Φώτης Πίττας, Ηλίας Παπακυριακού, Χρίστος Σαμαράς, που θυσιάστηκαν για την ελευθέρια της χωράς τους.
Ανδρέας Κάρυος: Γεννήθηκε στο χωριό Αυγόρου της Επαρχίας Αμμοχώστου στις 16 Ιουλίου 1926. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο του χωριού του και αργότερα αυτομορφώθηκε μελετώντας θέματα θεολογίας, λογιστικής, αγγλικών και ελληνικής λογοτεχνίας. Ήταν στέλεχος της ΠΕΚ και πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ΣΕΚ, της ΠΕΟΝ και του θρησκευτικού συλλόγου του χωριού του. Τον Ιανουάριο του 1955 συνδέθηκε με τον Γρηγόριο Αυξέντιου. Υπήρξε ο διοργανωτής και πρώτος υπεύθυνος του αγώνα της ΕΟΚΑ στο Αυγόρου. Πήρε μέρος την 1η Απριλίου 1955 στην επιχείρηση αποκοπής των ηλεκτρικών καλωδίων και έπαθε σοβαρά εγκαύματα. Συνελήφθη αρκετές φορές για τη δράση του και μετά την επίθεση της ομάδας του κατά του αστυνομικού σταθμού Άχνας, καταζητήθηκε. Συνελήφθη τον Νοέμβριο του 1956 και κλείστηκε στα κρατητήρια Πύλας, από όπου απέδρασε στις 12 Μάρτιου 1958. Συνέχισε τη δράση του ως υποτομεάρχης στην περιοχή Κοκκινοχωρίων. Διακρίθηκε για την πιστή του στο θεό και στην Πατρίδα. Δείγμα του αγνού πατριωτισμού του είναι και τα πιο κάτω λόγια: «Την Κύπρο μας, το νησί με τον μακραίωνα πολιτισμό, το αγαπώ, για αυτό πάλλει η καρδιά μου βωμούς του θα προσφέρω κι’ αυτή τη ζωή μου, αν χρειαστεί». Συνεπής προς τα ιδανικά και τις πεποιθήσεις του πρόσφερε τη ζωή του στις 2 Σεπτέμβριου 1958 κατά τη μάχη του Αχυρώνα.
Φώτης Πίττας: Γεννήθηκε στο χωριό Φρέναρος της Επαρχίας Αμμοχώστου στις 28 Φεβρουάριου 1935. Αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο του χωριού του, το Γυμνάσιο Αμμοχώστου και το διδασκαλικό Κολλέγιο Μόρφου. Έγινε μέλος της ΕΟΚΑ όταν ήταν σπουδαστής στο Κολλέγιο. Υπηρέτησε ως δάσκαλος στο δημοτικό σχολείο Άχνας και ανέπτυξε πλούσια δράση στον μαχητικό, στον οργανωτικό και στον διαφωτιστικό τομέα. Καταζητήθηκε από τους Άγγλους στις 18 Οκτωβρίου 1956. Ενώ ήταν καταζητούμενος πρόσφερε πολλά στον Αγώνα της ΕΟΚΑ στο χωριό Λύση, Βατύλη και Άσσια. Συνελήφθη στις 10 Ιανουαρίου 1957 και βασανίστηκε ανελέητα για 20 μέρες στις φυλακές της Αμμοχώστου. Με το αίμα που έφτυσε ζωγράφισε στον τοίχο του κελιού του τη μορφή της Ελευθέριας. Για τα φρικτά βασανιστήρια του μας μιλά πολύ εύγλωττα στο προσωπικό του ημερολόγιο, στο οποίο κατέγραφε τις εμπειρίες του. Κλείστηκαν στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς και αργότερα της Πύλας, απ΄ όπου δραπέτευσε με άλλους συναγωνιστές του στις 12 Μαρτίου 1958. Συνέχισε τη δράση του ως υποτομεάρχης στην περιοχή Λύσης. Είχε πλούσια και αποτελεσματική δράση. Στις 2 Σεπτέμβριου 1958 έπεσε μαχόμενος για την Ελευθέρια της πατρίδας του στην ένδοξη μάχη του Αχυρώνα Λιοπετρίου.
Ηλίας Παπακυριακού: Γεννήθηκε στο χωριό Λυθράγκωμη της Επαρχίας Αμμοχώστου στις 25 Ιανουάριου Ιανουάριου 1938. Μετα την αποφοίτηση του από το δημοτικό σχολείο του χωριού του, φοίτησε από το Γυμνάσιο Αμμοχώστου. Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ ενώ ήταν μαθητής Ε΄ Γυμνάσιου και έδρασε ως μέλος των ομάδων κρούσεως. Πήρε μέρος σε βομβιστικές επιθέσεις. Καταζητήθηκε από τους Άγγλους προτού τελειώσει το Γυμνάσιο. Τον Μάρτιο του 1957 ανέλαβε την ευθύνη του υποτομέα Άσσιας και των γύρω χωρίων. Ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα. Μια από τις ενέργειες του ήταν η αρπαγή γαλλικών αυτομάτων οπλών από άνδρες του γαλλικού αποσπάσματος που ήρθαν στην Κύπρο για να κάνουν με τους Άγγλους επέμβαση στο Σουέζ. Όταν το καλοκαίρι του 1958 οι Τούρκοι εξαπέλυσαν συστηματικές επιθέσεις εναντίον ελληνικών περιουσιών, οργάνωσε πολιτοφυλακή των Ελλήνων στα χωριά της περιοχής του και ανέκοψε τις τουρκικές επιθέσεις. Στις 13 Ιουλίου 1958 με προσωπική του καθοδήγηση οι αγωνιστές της Άσσιας ανατίναξαν την υδραντλία, τα υποστατικά και τις υδατοδεξαμενές, από τις υδρεύονταν οι στρατοπεδευμένες αγγλικές δυνάμεις στον αστυνομικό σταθμό Βατύλης Στις 31 Ιουλίου 1958 επέπεσε σε αγγλική περίπολο και πληγώθηκε στο πόδι. Αν και πληγωμένος κατόρθωσε να διαφύγει. Η δράση του συνεχίστηκε μέχρι της 2 Σεπτεμβρίου 1958, όταν έπεσε μαχόμενός με τρεις άλλους συναγωνιστές του στον Αχυρώνα Λιοπετρίου.
Χρίστος Σαμαράς: Γεννήθηκε στο χωριό Λιοπέτρι της επαρχίας Αμμοχώστου στις 12 Φεβρουάριου 1925. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο του χωριού του μέχρι την τέταρτη τάξη. Επειδή ήταν φιλομαθής, θρήσκος και αγνός πατριώτη, έμαθε πολλά πράγματα διαβάζοντας θρησκευτικά βιβλία και ελληνική ιστορία. Έψαλλε στην εκκλησιά του χωριού του. Υπήρξε ο ιδρυτής της ΟΧΕΝ Λιοπετρίου και ο καθοδηγητής της χριστιανικής κίνησης των γύρω χωρίων. Από το 1954 εντάχθηκε σε μυστική οργάνωση, που προπαρασκεύαζε ένοπλη εξέγερση για την απελευθέρωση της Κύπρου. Τον Ιανουάριου του 1955 συνδέθηκε με τον Γρηγόρη Αυξέντιου. Εργάστηκε για τη στρατολόγηση μελών της ΕΟΚΑ. Στις αρχές Μάρτιου του 1955 ορκίστηκαν στο σπίτι του τα πρώτα μέλη της ΕΟΚΑ Λιοπετρίου. Πήρε μέρος την 1η Απρίλιου 1955 στην επίθεση που έγινε στη Δεκέλεια με υπεύθυνο τον Γρήγορη Αυξέντιου. Την ιδιά μέρα καταζητήθηκε και μέχρι τον θάνατο του έμεινε επικηρυγμένος για 5,000 λίρες. Σ΄ όλο αυτό το διάστημα ανέπτυξε δράση στο χωριό Λιοπέτρι , Λήμνο, Άγιο Στέργιο, Αυγόρου, Ορμηδεια κ.α. Έπεσε μαχόμενός στον Αχυρώνα Λιοπετρίου στις 2 Σεπτέμβριου 1958 για τα ιδανικά στα οποία πίστευε από την παιδική του ηλικία.
ΠΕΚ( ΠΑΝΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΟΥ)
ΣΕΚ( ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΥΠΡΟΥ)
ΠΕΟΝ( ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΩΝ)
ΕΟΚΑ( ΕΘΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ)
Αποτελεί σημείο αναφοράς σε εθνικές επετείους. Με αυτή τη μάχη ο κυπριακός λαός έφτασε πιο κοντά στην νίκη.
- Λίγα λόγια που είπε ο Γρίβας Διγενής ο αρχηγός της ΕΟΚΑ για την μάχη που δόθηκε στον Αχυρώνα Λιοπετρίου: «Είναι πολύ δύσκολο εις εμέ να ξεχωρίσω μεταξύ των τεσσάρων αυτών παλικαριών ποιός ήταν ο γενναίος των γενναίων, διότι και οι τέσσαρες συναγωνίσθηκαν την στιγμή εκείνην ποιος θα πέθαινε γενναιότερον». «Εις το Λιοπέτρι αι απώλειαι των Άγγλων πρέπει να είναι πολύ σοβαραί. Έλλην αστυνομικός είδε 7 νεκρούς και αρκετούς τραυματίας. Ο Ταξίαρχος έκλαιεν απροκάλυπτα μόλις αντίκρυσε την σκηνήν, ο δε αστυνόμος Βαρωσίων αφιχθείς εκεί, επυροβόλησε με το πιστόλι του τα πτώματα των νεκρών από την λύσαν του. Ο Αχυρώνας έγινε τόπος προσκυνήματος και οι αγωνιστές σύμβολα της ελευθερίας, καθώς συγκίνησαν με τη θυσία τους όχι μόνο τον ελληνισμό αλλά την παγκόσμια κοινή γνώμη, που αναγνώρισε και τίμησε την αυτοθυσία τους.»
- Αξίζει να αναφέρουμε ότι και ο αδελφός του Ανδρέα, ο Γεώργιος Κάρυος, πέθανε στις 28 Οκτωβρίου 1958 σε μάχη με τους Άγγλους. Η μητέρα του Φλουρέντζα αποχαιρέτησε το δεύτερο βλαστάρι της με το αυτοσχέδιο δίστιχο ποίημα της: «Κάθε σαράντα τζ’ ένα γιον διώ εις την πατρίδα τζ’ ελπίζω ότι σύντομα θα ’ρθει Ελευθερία». ( Κάθε σαράντα και ένα γιο δίνω στην πατρίδα και ελπίζω ότι σύντομα θα έρθει η Ελευθερία).
Όνομα Συντάκτη
Γράφει η Ραφαέλλα Κουζαλή, φοιτήτρια του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Βιβλιογραφία
Παύλου, Κωνσταντίνα Γ. Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959 (2011). ΛΗΚΥΘΟΣ. Η μάχη στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου, Κύπρος
Hadden, A., Cavafy, C. (2005). Europe of Cultures. Nikos Kouroussis. Κύπρος, Ηνωμένο Βασίλειο
Δανού, Μ. (2019). BPW Cyprus. Μαργαρίτα Δανού: «Κάθε Νέο Βήμα Είναι Μια Πρόκληση».Κύπρος.
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.
Subscribe
0 Comments
Greek