Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας

Πρόκειται για ανδριάντα ο οποίος είναι κατασκευασμένος από μέταλλο και είναι τοποθετημένος σε πέτρινη βάση.

Τοποθεσία

Ο ανδριάντας είναι τοποθετημένος στην κεντρική πλατεία του Μετσόβου, στην νότια υπερυψωμένη πλευρά της

Πατρότητα

Είναι έργο του Γιάννη Παππά. Ο Γιάννης Παππάς (Κωνσταντινούπολη 1913- Αθήνα 2005) υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς νεοέλληνες γλύπτες που έδρασαν στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα στην Ελλάδα, μεταφέροντας και αξιοποιώντας τις διδαχές της μετα-ροντενικής γαλλικής σχολής στην ελληνική πραγματικότητα. Μαθήτευσε σε τρεις πόλεις την Αθήνα, το Παρίσι και την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το 1953 έγινε καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ενώ από το 1959 και για δέκα χρόνια υπήρξε διευθυντής της. Το 1972 εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών και το 1980 μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Η γλυπτική του  είναι επηρεασμένη από την αρχαία ελληνική και αιγυπτιακή γλυπτική μέχρι τις σύγχρονες τάσεις. Πιστός στην απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής, ο Παππάς δημιούργησε αρχικά ρεαλιστικές και ακριβείς συνθέσεις, με ψυχογραφική διάθεση, στη συνέχεια στράφηκε σε πιο απλοποιημένες και λιτές φόρμες, για να καταλήξει, προς το τέλος της δεκαετίας του ΄50, σε μια σχηματοποιημένη, αφαιρετική απόδοση. Φιλοτέχνησε ηρώα, μνημεία, αδριάντες και προτομές που βρίσκονται σε πολλά μέρη της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως τους ανδριάντες του Αδαμαντίου Κοραή στη Χίο, του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Ηράκλειο Κρήτης, του Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα (το 1958)  και του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα (το 1991) στο Μέτσοβο, του Ίωνα Δραγούμη στη Θεσσαλονίκη κ.ά.
Παράλληλα με τη γλυπτική ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική και το σχέδιο, παραμένοντας, και στο πεδίο αυτό, πιστός στην παραστατική απεικόνιση. Έχει επίσης, ασχοληθεί με τη σκηνογραφία (Ικέτιδες Αισχύλου στην Επίδαυρο, 1966): ενώ αξιόλογο είναι και το μεταφραστικό του έργο σε κείμενα των Ντελακρουά, Ντεγκά, Πικάσσο, Νταλί, Νίτσε, Χένρυ Μουρ, Γκυ ντε Μωπασάν, Πωλ Βαλερύ κά.
Έχει βραβευτεί με χρυσά μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού του 1937, με Α’ βραβείο γλυπτικής στην Πανελλήνιο Έκθεση του 1940 και έχει εκπροσωπήσει (1978) την Ελλάδα με έργα γλυπτικής και ζωγραφικής στην Μπιεννάλε της Βενετίας, της οποίας υπήρξε πρόεδρος επί μία δεκαετία. Έχει τιμηθεί, επίσης, με διεθνείς διακρίσεις τόσο στη Γαλλία (το 1972 εκλέχτηκε αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών στην τάξη της Γλυπτικής), όσο και στην Ιταλία, όπου του απονεμήθηκαν ανώτατα μετάλλια.

Ευάγγελος Αβέρωφ

Ο Ευάγγελος Αβέρωφ – Τοσίτσας ήταν επιφανής πολιτικός, πρόεδρος του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας (1981-84) και λογοτέχνης. Γόνος ιστορικής οικογένειας από το Μέτσοβο, σπούδασε νομικά και οικονομικά στην Ελβετία. Το 1940-41, κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, υπηρέτησε σε επιχειρήσεις δολιοφθοράς κατά του ιταλικού στρατού. Μετά την κατάληψη της Ελλάδος από τους Γερμανούς, το 1941, συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση, συνελήφθη και μεταφέρθηκε στην Ιταλία, απέδρασε και εξακολούθησε να αναπτύσσει αντιστασιακή δραστηριότητα.
Εξελέγη βουλευτής το 1946, με το Κόμμα Φιλελευθέρων και το 1952 υπηρέτησε για σύντομο χρονικό διάστημα ως υφυπουργός Εξωτερικών. Μετά την ανάδειξη στην πρωθυπουργία του Κ. Καραμανλή, προσχώρησε στην ΕΡΕ, με την οποία εκλεγόταν συνεχώς ως το 1967. Το 1956 ανέλαβε το υπουργείο Γεωργίας, και από τον Μάιο 1956 ως το 1963 χρημάτισε υπουργός Εξωτερικών. Σημαντικό μέρος των προσπαθειών του εντοπίστηκε στη ενίσχυση του κυπριακού αγώνα (1955-59): εκτός από τη διπλωματική δραστηριότητα που ανέπτυξε, επέβλεψε τον ανεφοδιασμό της ΕΟΚΑ με όπλα και υπήρξε εκ των πρωτεργατών των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου, που απέδωσαν στη Μεγαλόνησο την ανεξαρτησία της. Το 1967 έγινε υπουργός Γεωργίας στην κυβέρνηση Π. Κανελλόπουλου, η οποία ανατράπηκε στις 21 Απριλίου. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1967-74), διατήρησε στενή επαφή με τον Κ. Καραμανλή, που βρισκόταν στο Παρίσι, αναμίχθηκε στο κίνημα του Ναυτικού το 1973 και συνελήφθη. Κατά τις κρίσιμες συσκέψεις που, τον Ιούλιο του 1974, οδήγησαν στη Μεταπολίτευση, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο, ιδιαίτερα στην απόφαση να κληθεί στην πρωθυπουργία ο Κ. Καραμανλής.
Ως σημαίνον στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας και υπουργός Εθνικής Αμύνης, το 1974-81, συνέβαλε αποφασιστικά στην αποκατάσταση της νομιμότητας στο στράτευμα, καθώς και στην ισχυροποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων, σε μία εποχή που ο πόλεμος με την Τουρκία φαινόταν πιθανός. Τον Μάιο του 1980 διεκδίκησε την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας και την πρωθυπουργία. Μετά την επικράτηση του Γ. Ράλλη, εξακολούθησε να κατέχει το αξίωμα του υπουργού Αμύνης και το επόμενο έτος ανέλαβε και την αντιπροεδρία της κυβερνήσεως. Τον Δεκέμβριο του 1981, εξελέγη πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας. Μετά όμως την ήττα της ΝΔ στις ευρωεκλογές του 1984, και καθώς αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας, αποφάσισε να παραιτηθεί. Παρέμεινε επίτιμος πρόεδρος του κόμματος ως τον θάνατό του, στις αρχές Ιανουαρίου 1990. Παράλληλα με την πολιτική του δραστηριότητα, συνέγραψε σειρά ιστορικών και λογοτεχνικών έργων. Επίσης, επιτέλεσε σημαντικό κοινωνικό έργο στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Μέτσοβο.

Η κοινωνία του Μετσόβου τίμησε τη μνήμη του Ευάγγελου Αβέρωφ – Τοσίτσα που αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στην ανάδειξη της γενέτειράς του. Οι προσπάθειες του Ευάγγελου Αβέρωφ Τοσίτσα αναδείχθηκαν μετά την γνωριμία του με τον Βαρώνο Μιχαήλ Τοσίτσα που δεν είχε επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα. Ο Αβέρωφ κατάφερε να ευαισθητοποιήσει τον Βαρώνο για την υπόθεση του Μετσόβου και με την οικονομική αρωγή του να ιδρύσει το Ίδρυμα του Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα. Με την διαχείριση της περιουσίας του Βαρώνου που είχε εκχωρηθεί στο Ίδρυμα, ο Ευάγγελος Αβέρωφ ως ισόβιος πρόεδρος του Ιδρύματος -με τον όρο να προσθέσει στο όνομά του το επώνυμο Τοσίτσας- ευεργέτησε το Μέτσοβο και την ευρύτερη περιοχή δημιουργώντας κοινωφελή έργα.

Όνομα Συντάκτη

Γράφει ο κ. Θεόδωρος Μποράκης, ιδιώτης.

Βιβλιογραφία

α) Ιστοσελίδα « Ίδρυμα Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής»
β) Ιστοσελίδα «Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα».

Φωτογραφία: Στυλιανή Μποράκη

Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.

Post Author: Editor

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments