Αθηναγόρας Α’- Οικουμενικός Πατριάρχης
Η προτομή του Αθηναγόρα Α΄ είναι κατασκευασμένη από ορείχαλκο και στηρίζεται πάνω σε ένα βάθρο. Η εικόνα του Πατριάρχη είναι λιτή, χαρακτηριστικό που μας λέει πολλά και για την προσωπικότητα του. Έχει μακριά γενιά και φοράει την ιερατική του στολή μαζί με ένα καπέλο. Το πρόσωπο του είναι σοβαρό αλλά παράλληλα και ήρεμο.
Μπροστά στο βάθρο αναγράφεται:
ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ Α΄
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ
ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
Στο πλάι του βάθρου αναγράφεται:
ΠΡΟΣΦΟΡΑ
ΡΟΤΑΡΙΑΝΟΥ ΟΜΙΛΟΥ
ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 30-6-91
Τα αποκαλυπτήρια έγιναν το 1998.
Τοποθεσία
Το μνημείο του Αθηναγόρα Α΄ βρίσκεται στο κέντρο των Ιωαννίνων, έξω από την εκκλησία της Πλατείας Πάργης.
Πατρότητα
Η δημιουργία του παραπάνω γλυπτού έγινε από τον Θεόδωρο Παπαγιάννη.
Ο Θόδωρος Παπαγιάννης γεννήθηκε το 1942 στο Ελληνικό Ιωαννίνων. Σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. Αθηνών µε υποτροφία. Εκτός του καλλιτεχνικού διπλώματος πήρε στη χαλκογλυπτική και γυψοτεχνική. Μελέτησε την αρχαιοελληνική τέχνη και την τέχνη της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου. Άρχισε την πανεπιστημιακή του καριέρα µε τον διορισμό του ως βοηθός στην Α.Σ.Κ.Τ. στο εργαστήριο γλυπτικής του Γιάννη Παππά. Ηγήθηκε ομάδας εργασίας σπουδαστών της Α.Σ.Κ.Τ. η οποία περιόδευσε στα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου και αποτύπωσε πέτρινα και ξύλινα ανάγλυφα και αρχιτεκτονικά στοιχεία της λαϊκής και παραδοσιακής τέχνης. Συμμετείχε µε συναδέλφους του στη δημιουργία του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών (Κ.Ε.Τ.). Γλυπτά του κοσμούν πολλούς δημόσιους χώρους στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς επίσης περιλαμβάνονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές μουσείων και πινακοθηκών, όπως η Εθνική Πινακοθήκη. Έχει τιμηθεί µε πολλά βραβεία και διακρίσεις.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας Α΄ γεννήθηκε 25η Μαρτίου του 1886 στην Ήπειρο. Συγκεκριμένα στο χωριό Βασιλικό της Επαρχίας του Παγωνιού. Σπούδασε στην Θεολογική σχολή της Χάλκης και αφού πήρε το πτυχίο χειροτονήθηκε ως διάκονος. Γνώριζε αρκετές γλώσσες όπως γαλλικά, ισπανικά, ρουμάνικα, ρώσικα, τούρκικα, αλβανικά, αγγλικά και επιδίωκε να έχει επαφές με ανθρώπους που κατέχονταν από απλότητα ανεξαρτήτως εθνικότητας, θρησκεύματος και δόγματος. Όταν βρέθηκε στη Μητρόπολη Πελαγονίας δίδασκε Θρησκευτικά στο Παρθεναγωγείο του Μοναστηριού. Όμως, η Μητρόπολη πέρασε στα χέρια της Σέρβικης Εκκλησίας και ο Αθηναγόρας κατέφυγε στο Άγιο Όρος. Αργότερα, ο Μελέτιος που ήταν στον θρόνο των Αθηνών, τον έκανε προσωπικό του γραμματέα αλλά και γραμματέα στο Πνευματικό Δικαστήριο. Ο Ηπειρώτης Αθηναγόρας αρνήθηκε δύο φόρες την μεταφορά του στην Αμερική. Μία όταν του ζήτησε ο Μελέτιος να τον ακολουθήσει και την δεύτερη από τον μητροπολίτη Σπάρτης. Όταν ανέλαβε τον θρόνο των Αθηνών ο Θεόκλητος, ο Αθηναγόρας κατάφερε να κρατήσει την θέση του υπαλλήλου στην μητρόπολη της Αθήνας. Το 1922 κατάφερε να γίνει μητροπολίτης της Κέρκυρας και των Παξών. Έπειτα από οχτώ χρόνια περίπου, η Ιερά Σύνοδος τον εξέλεξε αρχιεπίσκοπο στην Βόρεια και την Νότια Αμερική. Εκεί πραγματοποίησε μεγάλα έργα δίνοντας έμφαση στην εκπαίδευση και τις φιλανθρωπικές οργανώσεις. Την 1η Νοεμβρίου του 1948 εκλέχθηκε από την Ιερά Σύνοδο Οικουμενικός Πατριάρχης. Παρέμεινε σε αυτή την θέση μέχρι το τέλος της ζωής του, την 7η Ιουλίου του 1972. Λόγω της καταγωγής και των μεγάλων έργων του, ο Αθηναγόρα Α΄ ως Ηπειρώτης τιμήθηκε στην πόλη των Ιωαννίνων με την προτομή του. Είναι ένα ιστορικό πρόσωπο που έπαιξε σημαντικό ρόλο στις κρίσιμες στιγμές της παγκόσμιας ιστορίας, στα χρόνια του σκληρού πολέμου και της διεθνούς διπλωματίας. Το αίτημα δημιουργίας της προτομής του Οικουμενικό Πατριάρχη έγινε από τον Ροταριανό Όμιλο Ιωαννίνων για τον οποίο υπάρχει αφιέρωση στο βάθρο που στηρίζεται το έργο. Ακόμη, λέγεται, ότι η κατασκευή της ορειχάλκινης προτομής υπήρξε κρυφό αίτημα του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ιακώβου. Τελικά, το έργο φιλοτεχνήθηκε από τον Θεόδωρο Παπαγιάννη στολίζοντας την πλατεία Πάργης.
Γράφει η Γεωργία Μάνδαλου, τελειόφοιτη φοιτήτρια του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Όνομα Συντάκτη
Γράφει η Γεωργία Μάνδαλου, τελειόφοιτη φοιτήτρια του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Βιβλιογραφία
Αγγέλη, Β. (2019, Ιανουάριος 26). Ένας πατριάρχης του Ψυχρού Πολέμου από το Πωγώνι. ΤΥΠΟΣi. Ανακτήθηκε από: https://typos-i.gr/article/enas-patriarxhs-toy-psyxroy-polemoy-apo-pwgwni .
Παπασταύρος, Α.Ι. (2009). «ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΓΛΥΠΤΟΘΗΚΗ ένας άγνωστος κόσμος», Κατηγορία: Καλλιτέχνες Ανακτήθηκε από: : https://zsgiannina.gr/wp-content/uploads/2015/04/264-%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B5%CF%82.pdf .
Σεραφίμ, Π. (2016). «Η εκλογή του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Αθηναγόρα στον Οικουμενικό θρόνο(1946-1948)» (Διδακτορική διατριβή). Διαθέσιμο στο Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών διατριβών. Ανακτήθηκε από: http://www.didaktorika.gr
Το βιογραφικό του Θεόδωρου Παπαγιάννη. Ανακτήθηκε από την προσωπική ιστοσελίδα του γλύπτη: http://theodoros-papagiannis.gr/el/node/34 .
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.
Greek