Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος αποδίδεται σε μέση ηλικία. Έχει κοντά, πυκνά μαλλιά και μουστάκι. Φοράει παλτό, γιλέκο, πουκάμισο και παπιγιόν. Στην πρόσοψη της μαρμάρινης στήλης είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΣ

ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ

1815 – 1883

 

Στα πλαϊνά της στήλης είναι χαραγμένη η επιγραφή:

ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ

Π.Ε. ΝΙΚΑ

2016

 

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

Κ.Ε. ΔΟΥΣΗΣ

 

Τοποθεσία

Η προτομή βρίσκεται στην πλατεία Όθωνος της Καλαμάτας, εκατό μέτρα βορειοδυτικά της πλατείας των αγίων Αποστόλων.

Πατρότητα

Ο Κωνσταντίνος Δούσης γεννήθηκε στην Καλαμάτα και από μικρός έδειξε την κλίση του προς τις τέχνες. Φοίτησε στο Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, συνέχισε στη Δημοτική Φιλαρμονική Καλαμάτας, ενώ μεγάλωσε στο μαρμαράδικο του πατέρα του, το οποίο συντηρεί ακόμα και σήμερα. Το μαρμαράδικο, μάλιστα, του έδωσε το έναυσμα να ασχοληθεί με αυτό το δύσκολο υλικό, το μάρμαρο, και έτσι από μικρός προσπαθούσε μέσω αυτού «να δίνει ζωή». Στη συνέχεια σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Τήνου, όπου μάλιστα έμεινε για 3 χρόνια, ενώ πριν υπήρξε μαθητής του Τμήματος Σχεδίου της τότε ΔΕΠΑΚ. Στην Καλαμάτα, μεταξύ άλλων, έχει φτιάξει τον Νικηταρά στην πλατεία 23ης Μαρτίου, τον Άγιο Χρυσόστομος Σμύρνης στην πλατεία της Ανάληψης, το ζεύγος Παναγιώταρου στην Μικρή Μαντίνεια, ενώ στην Ιεράπετρα του πρώην βουλευτή και γιατρού Γεώργιου Μιχ. Παπαγεωργίου. Τέλος, μέχρι το 2018, η τελευταία του δημιουργία ήταν το άγαλμα του Αλέξανδρου Ωνάση στο αεροδρόμιο των Κυθήρων, η οποία ήταν δωρεά του ομογενή Γιώργου Χατζηπλή στη μνήμη της γυναίκας του.

Κουμουνδούρος

Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες πολιτικούς του 19ου αιώνα, ο οποίος διετέλεσε δέκα φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας για συνολικό διάστημα περίπου 7,5 ετών. Γεννήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1815 στον Κάμπο Αβίας, στην Μεσσηνιακή Μάνη, και καταγόταν από ιστορική οικογένεια. Ήταν γιος του αγωνιστή Γαλάνη Κουμουνδουράκη, γόνου μεγάλης Μανιάτικης οικογένειας, στρατηγού και έπαρχου Πύργου. Παιδί, σχεδόν, είχε κινδυνέψει να αιχμαλωτιστεί από τους Τουρκοαιγυπτίους του Ιμπραήμ. Φοίτησε στο γυμνάσιο Ναυπλίου και σπούδασε νομικά στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μάλιστα, για μικρό χρονικό διάστημα, άσκησε την δικηγορία στην Καλαμάτα. Εκεί τέλεσε τον πρώτο του γάμο με την Αικατερίνη Μαυρομιχάλη, κόρη της γνωστής οικογενείας της Μάνης, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Κωνσταντίνο και την Μαρία.

Το 1841, έσπευσε να πολεμήσει στην τότε επαναστατημένη Κρήτη και στην μάχη του Αποκορώνου κινδύνευσε να αιχμαλωτιστεί από τους Τούρκους. Μετά την αποτυχία της επανάστασης επέστρεψε στην Αθήνα όπου και ανέλαβε γραμματέας του Θεόδωρου Γρίβα. Το 1847, επί πρωθυπουργίας Ι. Κωλέττη, διορίστηκε αντεισαγγελέας στην Καλαμάτα. Διατήρησε την θέση αυτή για τρία χρόνια μέχρι που παραιτήθηκε για να πολιτευτεί. Το 1850,  εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μεσσηνίας, (τότε Μεσσήνης), οπότε άλλαξε το επίθετό του από Κουμουνδουράκης σε Κουμουνδούρος. Από τότε εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής. Τέσσερις φορές επί Όθωνα, (1850-1860), και επί Βασιλέως Γεωργίου Α’ συνεχώς μέχρι τον θάνατό του, με μια μικρή διακοπή, (1868-1869). Το 1855, (επί κυβερνήσεως Βούλγαρη), ο Κουμουνδούρος ανέλαβε το Υπουργείο Οικονομικών, το 1862 το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το 1864 το Υπουργείο Παιδείας και Εκκλησιαστικών και το 1864-1865 και 1877 το Υπουργείο Εσωτερικών. Επίσης, το 1855 χρημάτισε δύο φορές Πρόεδρος της Βουλής.

Στις 29 Σεπτεμβρίου 1864, έγινε απόπειρα δολοφονίας του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου στην οδό Σταδίου, στην είσοδο της Συνέλευσης και τον επόμενο χρόνο, το 1865, ίδρυσε το Κουμουνδουρικό κόμμα. Τον ίδιο χρόνο έγινε πρωθυπουργός. Ως υπουργός και πρωθυπουργός κατάφερε να εξασφαλίσει στο ακέραιο τα συμφέροντα της Ελλάδας χάρη στη μετριοπάθεια, την ευθύτητα και την εξαιρετική τόλμη του. Το μεγαλύτερο επίτευγμά του στην εξωτερική πολιτική θεωρείται η ειρηνική προσάρτιση της Θεσσαλίας και της Νοτίου Ηπείρου, (περιοχή Άρτας), το 1881. Στο εσωτερικό της χώρας, ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος φρόντισε με νόμους τη ρύθμιση της φορολογίας, την αναδιοργάνωση του στρατού, ενώ με τα κατάλληλα μέτρα, κατάφερε να περιορίσει τη ληστεία σε ξηρά και θάλασσα. Ο Δημήτριος Βικέλας, λόγιος και σύγχρονος της εποχής του είχε γράψει για τον Αλέξανδρο Κουμουνδούρο:

«Ήταν απλός στη ζωή και στην πολιτική του παρουσία. Αντιθέτως, η δημόσια δράσις του ήταν έντονη και πολυτάραχη».

Ο πολιτικός του κύκλος έκλεισε στις 3 Μαρτίου του 1882, όταν δεν έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 26 Φεβρουαρίου του 1883, σε ηλικία 68 ετών. Τάφηκε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών και με απόφαση του Δήμου Αθηναίων η πλατεία πλησίον της οικίας του, στην οδό Πειραιώς, ονομάσθηκε Κουμουνδούρου, (νυν Πλατεία Ελευθερίας). Επίσης, στην Γαρμπελιά του Κάμπου Αβίας βρίσκονται ο Πύργος και η προτομή του. Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος διέθετε μεγάλες εκτάσεις στην Αττική και συγκεκριμένα στην περιοχή της Ελευσίνας, δίπλα στην θαλασσολίμνη που φέρει έκτοτε το όνομά του, (Λίμνη Κουμουνδούρου). Τέλος, ο Μεσσήνιος ποιητής και συγγραφέας Παναγιώτης Πηγαδιώτης έγραψε για τον Αλέξανδρο Κουμουνδούρο μετά τον θάνατό του:

«Καημένη Μάνη πέθανε το ακριβό παιδί σου.

Κλαίγε τα στήθια χτύπαγε, στα μαύρα δόλια, ντύσου.

Και μοιρολόγια θλιβερά για το ακριβό σου ψάλε.

Κι ένα κλωνάρι από μυρτιά στο μνήμα Μάνη βάλε.

Ο Κουμουνδούρος πέθανε και ορφανή σ’αφήνει

Καημένη Μάνη τέτοιος γιος θ’αργήσει για να γίνει».

Στις 31 Δεκεμβρίου του 2015 ο Δήμαρχος της Καλαμάτας, Παναγιώτης Νίκας, υπέγραψε την απόφαση ανάθεσης της φιλοτέχνησης της προτομής του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου στον γλύπτη Κωνσταντίνο Δούση έναντι του ποσού των 4.000 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. Τα αποκαλυπτήρια πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου του 2016 από τον επίσης Μεσσήνιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο.

Όνομα Συντάκτη

Γράφει η Παναγιώτα Γιαννακά, φοιτήτρια του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Βιβλιογραφία

Πασσαλίδης, Θ. (2021). Η προτομή του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου στην Καλαμάτα. Ανακτήθηκε 25 Νοεμβρίου, 2021, από https://odosell.blogspot.com/2020/01/alexandros-koumoundouros-kalamata.html

Μπαρμπαρούτσης, Π. (23 Ιουλίου, 2018). Κωνσταντίνος Ε. Δούσης, ο γλύπτης που δίνει ζωή στο μάρμαρο. Θάρρος. Ανακτήθηκε 25 Νοεμβρίου, 2021, από https://www.tharrosnews.gr/2018/07/%CE%BA%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%B5-%CE%B4%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%BF-%CE%B3%CE%BB%CF%8D%CF%80%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85/

Αλέξανδρος Κουμουνδούρος. (χ.η). Ανακτήθηκε 15 Δεκεμβρίου, 2021, από

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%B4%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%82

Μαγκαφά, Θ. (2021). Αλέξανδρος Κουμουνδούρος. Ανακτήθηκε 25 Νοεμβρίου, 2021, από http://www.flashmes.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=598:aleksandros-koumoundouros&Itemid=419

Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.

Post Author: Editor

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments