Βασιλεύς Πύρρος
Το μνημείο κατασκευάστηκε το 2005 από τον John Mazzolini από επιχρυσωμένο ορείχαλκο και είναι ο ανδριάντας του βασιλιά Πύρρου της Ηπείρου. Αναπαρίσταται με πολεμική ενδυμασία και περικεφαλαία, στο ένα του χέρι κρατάει ασπίδα και με το άλλο χέρι δείχνει προς την Δύση. Ο ανδριάντας είναι τοποθετημένος σε μαρμάρινο βάθρο πάνω στο οποίο αναγράφονται :
“ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΥΡΡΟΣ”
ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΣ ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΗΣ
ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ (318 – 272 Π.Χ.)
“ΟΛΒΙΟΣ ΟΣΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΗΣ ΕΣΧΕ ΜΑΘΗΣΙΝ”
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΥΡΡΟΣ ΠΡΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΑΣ:
“ΔΙ ΥΜΑΣ ΑΕΤΟΣ ΕΙΜΙ: ΠΩΣ ΓΑΡ ΟΥ ΜΕΛΛΩ,
ΤΟΟΙΣ ΥΜΕΤΕΡΟΙΣ ΟΠΛΟΙΣ ΩΣΠΕΡ ΩΚΥΠΤΕΡΟΙΣ
ΕΠΑΙΡΟΜΕΝΟΣ;”
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ, ΠΥΡΡΟΣ Ι
ΔΩΡΕΑ: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΙΧΑΛΗ ΣΕΡΒΟΥ
ΕΚ ΣΩΠΙΚΗΣ ΠΩΓΩΝΙΟΥ
ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ
ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
ΕΠΙ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ
ΜΙΧΑΛΗ ΣΕΡΒΟΥ
(ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ ΔΩΔΩΝΑΙΟΥ)
WWW.HELLENES.COM/PYRRHUS
21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2007
ΑΡΧΕΓΟΝΟΣ ΕΛΛΑΣ ,ΗΠΕΙΡΟΣ
Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 21 Φεβρουαρίου 2009. Το έργο φιλοτεχνήθηκε με έξοδα της πανηπειρωτικής ομοσπονδίας Αμερικής και ήταν δωρεά για την πόλη των Ιωαννίνων με έξοδα του πρόεδρου της ομοσπονδίας Μιχάλη Σερβού.
Τοποθεσία
Το γλυπτό βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία στα Ιωάννινα.
Πατρότητα
Το γλυπτό φιλοτεχνήθηκε από τον John Mazzolini, για τον οποίο δεν εντοπίστηκαν πληροφορίες.
Ο Πύρρος γεννήθηκε το 319 π. Χ. με καταγωγή από την βασιλική οικογένεια των Μολοσσών, η οποία κρατά την καταγωγή της από τον Αχιλλέα, πολεμιστή της Τροίας. Ο Αχιλλέας είχε έναν γιό τον Νεοπτόλεμο, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην χώρα των Μολοσσών δηλαδή την περιοχή γύρω από τα Γιάννενα και την Δωδώνη και έγινε ο ιδρυτής της δυναστείας των «Πυρριδών». Ο Νεοπτόλεμος ήταν κοκκινομάλλης και γι αυτό ο λαός τον φώναζε Πύρρο, έτσι η δυναστεία του πήρε το όνομα των Πυρριδών. Στη σειρά της βασιλικής διαδοχής ο Πύρρος έρχεται εικοστός τρίτος μετά την βασιλεία του Αχιλλέα, αρχηγού του οίκου των Μολοσσών. Πατέρας του ήταν ο βασιλιάς των Μολοσσών Αιακίδης και μητέρα του η Φθία, κόρη του Μένωνος από τη Θεσσαλία.
Κοντά στο Δημήτριο Πολιορκητή, ο Πύρρος πήρε τα πρώτα μαθήματα της στρατιωτικής τέχνης. Έμαθε για τις διάφορες πολιορκητικές μηχανές, την τέχνη της πολιορκίας, γνώρισε τους ελέφαντες, ως πολεμικό όπλο και είδε τη νέα στρατιωτική τακτική των Μακεδόνων με τη διάταξη των φαλάγγων, την τακτική εκείνη που με τόση επιτυχία χρησιμοποίησε ο Μέγας Αλέξανδρος για να συντρίψει τους αντιπάλους του. Μετά από μάχη στην Ίψο της Φρυγίας το 301 π. Χ. οι δεινές στρατιωτικές ικανότητες του Πύρρου ξετυλίγονται στο πεδίο της μάχης. Παρόλα αυτά όμως ηττείται και αναγκάζεται να πάει εξόριστος στην Αίγυπτο, ως όμηρος.
Στην Αίγυπτο ο Πύρρος συγκέντρωσε τη γενική προσοχή και τον θαυμασμό, για τις περιπέτειες της ζωής του και για τη διάκρισή του στη μάχη στην Ίψο. Γρήγορα έγινε ευνοούμενος του Πτολεμαίου και της Βερενίκης, παντρεύτηκε την Αντιγόνη, κόρη της Βερενίκης και επανέκτησε με τη βοήθεια του Πτολεμαίου, το θρόνο του πατέρα του, το 296 π. Χ.
Με τη δεύτερη και οριστική βασιλεία του Πύρρου, αρχίζει η πραγματική στρατιωτική και πολιτική του σταδιοδρομία, αρχίζουν οι λαμπρές, οι εκθαμβωτικές σελίδες της ιστορικής του ζωής, αρχίζει τέλος να παίζει πρωτεύοντα ρόλο η αφανής, η άδοξη, ως τότε, Ήπειρος.
Γι αυτό αφοσιώθηκε με όλη του την ψυχή στον εκπολιτισμό της χώρας του, της Ηπείρου. Άρχισε να εξωραΐζει και να στολίζει με αγάλματα τις πόλεις και να φροντίζει για την εκτέλεση τεχνικών έργων. Έδωσε ώθηση στη διάδοση της Ελληνικής παιδείας. Έκτισε καινούριες πόλεις, με σύγχρονες οικοδομικές αντιλήψεις, όπως τη Βερενικίδα και την Αντιγόνεια.
Διακόσμησε την Αμβρακία, όταν την έκανε πρωτεύουσα του κράτους του. Έχτισε μεγαλοπρεπή ανάκτορα στο δυτικό μέρος της πόλεως, τα γνωστά υπό το όνομα «Πύρρειον», οικοδόμησε ναούς, θέατρο, ανήγειρε πολλά μνημεία τέχνης, ανδριάντες, αγάλματα και γενικά δημιούργησε μια πόλη εφάμιλλη με τις άλλες ελληνικές πρωτεύουσες.
Ο Πύρρος ένωσε την Ήπειρο κάτω από το σκήπτρο του και δημιούργησε ένα σημαντικό βασίλειο που άρχιζε από τα Κεραύνια βουνά και την Αυλώνα και έφτανε ως τον Αχελώο. Από την εποχή αυτή πήρε και τον τίτλο του βασιλιά της Ηπείρου. Με αρκετές επιχειρήσεις που έκανε ο Πύρρος επεξέτεινε την κυριαρχία του προς το βορρά. Το κράτος του άρχιζε από την Επίδαμνο, το σημερινό Δυρράχιο, περιελάμβανε την Κέρκυρα, ολόκληρη την Ήπειρο κι έφθανε ως τον Αχελώο. Ήταν ένα στερεό, ομοιογενές κράτος. Δεν ήταν όμως, το κράτος που ονειρευόταν, ούτε το κράτος που ανταποκρινόταν στις φιλοδοξίες του. Τα σχέδια του ήταν πολύ μεγαλύτερα. Τα σχέδιά του ήταν: να κατακτήσει την Ιταλία και Σικελία, έπειτα διαδοχικά την κατάκτηση της Λιβύης και της Καρχηδόνας και τέλος, με βάση την κολοσσιαία αυτή δύναμη, εύκολη κατάκτηση της Μακεδονίας και της Ελλάδας.
Με τις μεγάλες αυτές ελπίδες ξεκίνησε ο Πύρρος το 280 π.Χ. (σε ηλικία 37 ετών) για την κατάκτηση της Ιταλίας, όταν ο Τάρας, μια από τις πλουσιότερες κι επιφανέστερες ελληνικές πόλεις της Νότιας Ιταλίας, ζήτησε βοήθεια, λόγω της απειλής των Ρωμαίων. Ο πόλεμος του Πύρρου στην Ιταλία, υπήρξε στην ουσία η πρώτη και τελευταία προσπάθεια της Ελλάδας για την παρεμπόδιση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και την προστασία της ελευθερίας των Ελλήνων. Το τεράστιο σχέδιο της ιδρύσεως ενός μεγάλου ελληνικού κράτους, που θα περιλάμβανε την Ιταλία, τη Σικελία, την Αφρική και ύστερα την Ασία και την Ελλάδα, ναυάγησε. Στα τέλη του 272 π. Χ. σε μια εκστρατεία του στην Πελοπόννησο, στην πόλη του Άργους δέχτηκε ένα κεραμίδι στο κεφάλι και έτσι απεβίωσε ο μεγάλος βασιλιάς της Ηπείρου.
Ο Ανδριάντας του Πύρρου στην πόλη των Ιωαννίνων είναι ένα γλυπτό που έχει δημιουργήσει πολλές αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία.
Ο βασιλιάς Πύρρος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους στρατηλάτες που προσπάθησε να συνεχίσει το έργο του Αλέξανδρου και να δημιουργήσει μια μεγάλη ελληνική επικράτεια. Οι απεικονίσεις που έχουμε για αυτόν είναι ελάχιστες και αφού η καταγωγή του είναι από την Ήπειρο φαινόταν πολύ καλή ιδέα η δημιουργία ενός ανδριάντα προς τιμήν του. Την πρωτοβουλία για την κατασκευή του μνημείου πήρε ο Μιχάλης Σέρβος, πρόεδρος της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Αμερικής ο οποίος θέλησε να δωρίσει το μνημείο στην πόλη.
Από την πρώτη στιγμή που τοποθετήθηκε το άγαλμα στην ομώνυμη πλατεία ήταν έντονη η επιθυμία για την άμεση απομάκρυνση του αλλά εκτός αυτού δεν έλειψαν τα επεισόδια, πιο συγκεκριμένα η δημιουργία πεδίου μάχης ακριβώς μπροστά από το άγαλμα μεταξύ άκρων μερίδων της πολιτικής σκηνής.
Το άγαλμα προκάλεσε μεγάλη αναταραχή λόγω των μη ξεκάθαρων πολιτικών ιδεών που προβάλλει. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι μέσα από το άγαλμα διαφαίνεται μια απαίτηση για προσάρτηση της Βορείου Ηπείρου στον Ελλαδικό χώρο. Ακόμα δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι ο Πύρρος στην συγκεκριμένη αναπαράσταση χαιρετάει ναζιστικά και δεν είναι λίγες οι φορές που εικόνες έχουν παραποιηθεί για να υποστηρίξουν αυτή την άποψη.
Από το 2009 έως σήμερα τα πράγματα έχουν ηρεμήσει και οι κάτοικοι των Ιωαννίνων προσπαθούν να κρατήσουν απόσταση ασφαλείας από το μνημείο για να αποφύγουν τις αντιπαραθέσεις.
Όλα τα παραπάνω αναγράφηκαν σύμφωνα με πληροφορίες που αντλήθηκαν από τα εξής άρθρα:
Αγγέλη Β. Ο «θείος από την Αμερική» και οι δωρεές του (5/4/2017). Ανακτήθηκε από : https://typos-i.gr/article/o-8eios-apo-thn-amerikh-kai-oi-dwrees-toy
Πασσαλίδης Θ. Ο ανδριάντας του Πύρρου στα Ιωάννινα (10/12/2013). Ανακτήθηκε από : https://odosell.blogspot.com/2013/12/blog-post_2019.html
Νικολόπουλος Ι. Ο Πύρρος πάει να γίνει ο Τρούμαν των Ιωαννίνων (17/05/2019). Ανακτήθηκε από : https://www.tovima.gr/2009/05/17/society/o-pyrros-paei-na-ginei-o-troyman-twn-iwanninwn/
Όνομα Συντάκτη
Γράφει η Ευαγγελία Πέμα, φοιτήτρια του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Βιβλιογραφία
Γαρουφαλιάς Π. (1966) Πύρρος ο βασιλιάς της Ηπείρου Εκδόσεις Μ/Φ Συλλόγου «Ο Σκουφάς»
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.
Greek