
Λόρδος Βύρων
Η προτομή με τη μορφή του Λόρδου Βύρωνα είναι φτιαγμένη από λευκό μάρμαρο και η προτομή είναι τοποθετημένη επάνω σε μία μαρμάρινη βάση όπου αναγράφονται τα εξής:
George Gordon Byron
Λόρδος Βύρων
(Λονδίνο 1788- Μεσολόγγι 1824)
Επισκέφθηκε την Ζίτσα
Τον Οκτώβριο του 1809
Ο Λόρδος Βύρωνας αναπαρίσταται στην προτομή ρεαλιστικά και σε νεαρή ηλικία. Φοράει πουκάμισο και σακάκι και έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία από τον γλύπτη στην κώμη του ποιητή για να αποδοθούν οι χαρακτηριστικές μπούκλες που είχε. Γλύπτης του υπήρξε ο Νίκος Ι. Γεωργίου. Δεξιά και αριστερά της κύριας στήλης έχουν ανεγερθεί δυο άλλες μαρμάρινες στήλες όπου αναγράφονται τα ακόλουθα αριστερά και δεξιά αντιστοίχως:
Monastic Zitsa! from thy shady brow,
Thou small, but favour’d spot of holy ground!
Where’er we gaze, aroynd, above, below,
What rainbow tints, what magic charms are found!
Rock, river and mountain, all abound,
And bluest skies that harmonize the whole:
Beneath, the distant torrent’s rushing sound
Tells where the volumed cataract doth roll
Between those hanging rocks, that shock yet please the soul.
΄΄Childe Harold’s Pilgrimage΄΄, c. ii, st. XLVIII
Ω Ζίτσα από τον σύδεντρο και φουντωτό σου λόφο,
χαριτωμένο και ιερόν προβάλλει μοναστήρι.
Εκείθε όπου κι αν ρίξουμε το βλέμμα, επάνω, κάτου,
τριγύρω μας, τι χρώματα κάθε λογής! Τι τόποι
με θέλγητρα μαγευτικά ξανοίγονται μπροστά μας!
Βράχοι, ποτάμια και βουνά και δάση, απ’ όλα πλήθος,
Κι ένας γαλάζιος ουρανός δίνει αρμονία σ’ όλα.
Και το τραχύ αχολόγημα, παρέκει του χειμάρρου
μας δείχνει πού γκρεμίζεται κι ο μέγας καταρράχτης,
ορμητικός ανάμεσα στους απότομους βράχους,
που πότ’ ευφραίνουν την ψυχή, και πότε την τρομάζουν!
‘‘Το προσκύνημα του Τσάιλιν Χάρολντ’’, άσμα 2ο, στρ. 48
(έμμετρη απόδοση: Δ.Μ, Σύρρος)
Τοποθεσία
Η προτομή βρίσκεται στον αύλειο χώρο του κτιρίου του Δημοτικού καταστήματος στην τοπική κοινότητα της Ζίτσας αποδίδοντας έτσι φόρο τιμής στο γνωστό φιλέλληνα ποιητή και επαναστάτη που υπήρξε λάτρης της περιοχής.
Πατρότητα
Ο Νίκος Ι. Γεωργίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Σε νεαρή ηλικία, το 1976 ξεκίνησε το ταξίδι του στο χώρο της μαρμαρογλυπτικής μαθητευόμενος από τον πατέρα του, Ιωάννη Γεωργίου. Ο βραβευμένος από το Σύλλογο Γλυπτών Ελλάδας για την προσφορά του στην τέχνη, γλύπτης και πορτρετίστας, μύησε τον γιό του στην τέχνη του μαρμάρου, και τον δίδαξε τα μυστικά της παραδοσιακής γλυπτικής.
Από το 1980, μαθήτευσε στην Σχολή Καλών Τεχνών όπου και μελέτησε τον πλούσιο σε εκφραστικά μέσα κόσμο της γλυπτικής, δίπλα στον καταξιωμένο Δημήτρη Καλαμαρά, δάσκαλο και μέντορά του. Παράλληλα συνέχισε την μαθητεία του και στο οικογενειακό εργαστήριο στο Μετς.
Η εντατική του ενασχόληση με την γλυπτική και την μαρμαροτεχνία, του προσέφερε το 1983 βράβευση με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.
Από το 1992 και για 5 συνεχή χρόνια, διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου Γλυπτών Ελλάδος και έγινε μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, όπου ανήκει μέχρι και σήμερα. Παράλληλα, το 1993 και για 9 χρόνια, ξεκίνησε να διδάσκει μαρμαρογλυπτική στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Έλαβε μέρος σε πληθώρα ομαδικών εκθέσεων στο Σύλλογο Γλυπτών Ελλάδος, στην Ολυμπία, στον Εθνικό κήπο υπό την αιγίδα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, στο Νοσοκομείο ‘’Υγεία’’, στην Τρίπολη κ.α.
Λάτρης της κλασσικής τέχνης, ακολούθησε πιστά τις μεθόδους της παραδοσιακής γλυπτικής επεκτείνοντας την τεχνική του στο μπρούτζο και σε άλλα υλικά.
Πρόσφατα έργα του: το καλοκαίρι του 2013 τοποθέτησε στο πάρκο Νέδοντα στην Καλαμάτα το ηρώο « ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» προς τιμήν της απελευθέρωσης της πόλης στις 23-3-1821. Το έργο έτυχε θερμότατης υποδοχής από τις Αρχές και τους κατοίκους της πόλης, και τον Οκτώβριο 2014: Ηρώον «ΝΙΚΗ» στο Μαραθώνα στην αφετηρία του Μαραθώνιου δρόμου.
Ο γλύπτης Νίκος Ι. Γεωργίου, είναι ένας από τους λίγους Έλληνες γλύπτες που ακόμα και σήμερα ακολουθούν τον δρόμο της παραδοσιακής γλυπτικής για τη δημιουργία των έργων τους. Φιλοτεχνεί κλασικά έργα, μεταξύ άλλων αγάλματα, ηρώα, προτομές, ανάγλυφα, πορτραίτα και συνθέσεις, εμπνευσμένα από τις αξίες του ελληνισμού, της παράδοσης αλλά και της ορθοδοξίας. Στο βιογραφικό του, προστίθενται συνεχώς χειροποίητα δημιουργήματα υψηλής κλασσικής γλυπτικής, που στολίζουν δημόσιους χώρους σε όλη την Ελλάδα, ιδιωτικές συλλογές, καθώς και δημόσιους χώρους στην Κύπρο, στην Αγγλία, στις Η.Π.Α. αλλά και ιδιωτικές συλλογές παγκοσμίως.
Ο Λόρδος Βύρων, όπως είναι γνωστός στη χώρα μας ο Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον, 6ος Βαρώνος Μπάιρον (George Gordon Byron, 6th Baron Byron), γεννήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1788 στο Λονδίνο και καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια. Από μικρός αγαπούσε τη μελέτη, διάβασε πολλά βιβλία, σπούδασε σε ανώτερα αγγλικά κολέγια, έμαθε να μιλά τα ελληνικά και τα λατινικά και ταξίδευε πολύ. Σε ηλικία 21 χρόνων έγινε βουλευτής και πολλές φορές βρέθηκε αντίθετος με τους άλλους λόρδους, διότι έδειχνε ενδιαφέρον για τα ζητήματα της εργατικής τάξης.
Το 1809 ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Επισκέφθηκε την Πάτρα, την Πρέβεζα, τη Νικόπολη, την Άρτα, τα Γιάννενα κι έφθασε ως το Τεπελένι, όπου τον φιλοξένησε ο Αλή Πασάς. Ξαναγύρισε στην Πάτρα, πήγε στο Αίγιο, στους Δελφούς, στη Λιβαδειά, στην Αθήνα, όπου έμεινε δυο μήνες και ύστερα στην αρχαία Τροία και την Κωνσταντινούπολη.
Ο Βύρων, με την ποιητική του ευαισθησία, μαγεύτηκε από τις ελληνικές φυσικές ομορφιές και τα αρχαία ερείπια. Ενώ ταξίδευε, έγραφε θαυμάσια ποιήματα, που καθρέφτιζαν την καλλιτεχνική του συγκίνηση. Στο μεγάλο του ποιητικό έργο, που έχει τον τίτλο «Το προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ», δίνει ωραιότατες περιγραφές της Ηπείρου. Ξεχωριστή θέση έχει ένα ποίημα, όπου περιγράφει μία θύελλα, που τον βρήκε στη Ζίτσα της Ηπείρου.
Στο Σούνιο εμπνεύσθηκε το ποίημα «Νησιά της Ελλάδας», όπου περιγράφει τις εντυπώσεις του και από την αρχαία Τροία. Ο ελληνολάτρης ποιητής αγανάχτησε από τα βάθη της ψυχής του από το ανοσιούργημα του Έλγιν, που έκλεψε από την Ακρόπολη τα μαρμάρινα καλλιτεχνήματα κι έγραψε το ποίημα «Η κατάρα της Αθήνάς». Άλλα ποιήματά του ήταν η «Νύμφη της Αβύδου», τα «Τούρκικα παραμύθια» και ο «Δον Ζουάν», ίσως η κορυφαία ποιητική δημιουργία. Ο Βύρων με τα ποιητικά του αυτά έργα έγινε διάσημος στην Αγγλία, ενώ η παγκόσμια φήμη του όλο και μεγάλωνε.
Στις 5 Ιανουαρίου 1824 έφθασε στο Μεσολόγγι, όπου οι αγωνιζόμενοι Έλληνες τον υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό. Εκεί συνεργάσθηκε με άλλους ξένους εθελοντές και με δικά του έξοδα οργάνωσε το στρατό και φρόντισε για την οχύρωση του Μεσολογγίου. Στις 25 Ιανουαρίου η κυβέρνηση τον αναγνώρισε αρχιστράτηγο. Οι κόποι του, όμως, για την οργάνωση του στρατού και για τη συμφιλίωση των οπλαρχηγών, καθώς και το κακό κλίμα, υπέσκαψαν την υγεία του.
Στις 9 Απριλίου έπεσε στο κρεβάτι με δυνατό πυρετό. Παραμιλούσε διαρκώς, αλλά και τότε ακόμα παρακινούσε τους Έλληνες να συμφιλιωθούν, για να πετύχουν την απελευθέρωσή τους. Τα χαράματα της 19ης Απριλίου 1824, Δευτέρα του Πάσχα, άφησε την τελευταία του πνοή στο Μεσολόγγι, σε ηλικία 36 χρονών. Τα τελευταία του λόγια του ήταν για την Ελλάδα: «Της έδωσα τον καιρό, την υγεία μου, την περιουσία μου, και τώρα της δίνω τη ζωή μου. Τι μπορούσα να κάνω περισσότερο;»
Ο θάνατός του άπλωσε βαρύ πένθος σ’ όλους τους αγωνιζόμενους Έλληνες. Άνδρες και γυναίκες έκλαψαν σαν πραγματικό αδελφό και προστάτη τον Βύρωνα, που έγινε σύμβολο του πατριωτισμού και ανακηρύχθηκε εθνικός ήρωας. Μετά την κηδεία του στο Μεσολόγγι η σορός του μεταφέρθηκε στο Λονδίνο. Τις μέρες εκείνες ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε ένα μεγάλο ποίημα («Εις το θάνατο του Λορδ Μπάιρον») χαρισμένο στο μεγάλο αυτό λάτρη της Ελλάδας, που αρχίζει μ’ αυτούς τους στίχους:
Λευθεριά, για λίγο πάψε
Νά χτυπάς με το σπαθί
Τώρα σίμωσε καί κλάψε
Εις του Μπάιρον το κορμί
Τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Λόρδου Βύρωνα που στήθηκε στη μνήμη του φιλέλληνα-ποιητή Λόρδου Βύρωνα στην κεντρική πλατεία της Ζίτσας Ιωαννίνων, πραγματοποιήθηκαν σε τελετή που συνδιοργάνωσαν ο Δήμος, η τοπική κοινότητα και οι φορείς της Ζίτσας την Παρασκευή 06.05.2016 στις 18:30 το απόγευμα στην κεντρική πλατεία της Ζίτσας. Την προτομή φιλοτέχνησε ο γλύπτης Νικόλαος Γεωργίου με δωρεά των Μιχάλη και Έβελυν Κατσουλίδη στην τοπική κοινότητα.
Την τελετή άνοιξε με χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Ζίτσας, Μιχάλης Πλιάκος, που αναφέρθηκε στην εμβληματική μορφή του Λόρδου Βύρωνα και τα ιδεώδη που πρέσβευε. ο δωρητής Μιχάλης Κατσουλίδης με τη βοήθεια της μικρής Γεωργίας Παπαγεωργίου που ήταν ντυμένη με τοπική φορεσιά, έκανε τα αποκαλυπτήρια της προτομής που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Νικόλαος Γεωργίου.
Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο τέως Δήμαρχος Ιωαννίνων Αναστάσιος Παπασταύρου ο οποίος αναφέρθηκε στην «τυχαία» όπως τη χαρακτήρισε επίσκεψη του Λόρδου Βύρωνα στη Ζίτσα, τη διαμονή του στο μοναστήρι του προφήτη Ηλία και τη γνωριμία του με το μοναχό του μοναστηριού. Μια τυχαία επίσκεψη που τον σημάδεψε, την επανέλαβε και τον ώθησε να αποτυπώσει τις εντυπώσεις του στο έργο του «το προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ» και το απόσπασμα με τίτλο «μοναστική Ζίτσα». Μετά την ομιλία τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση και η εκδήλωση έκλεισε με δεξίωση που είχαν επιμεληθεί τα μέλη του Συλλόγου Γυναικών Ζίτσας.
Η ιστορικός και κριτικός τέχνης Ίρις Κρητικού, σχολιάζει την δημιουργία του Λόρδου Βύρωνα, που πλέον κοσμεί την πλατεία της Ζίτσας, “Αποτυπώνοντας στο γλυπτό του Λόρδου Βύρωνα το ιδεώδες του Ρομαντικού ποιητή, ο Νίκος Γεωργίου θέτει το ζήτημα του ιδανικού ήρωα και ταυτόχρονα αιχμαλωτίζει την ιδέα του ελεύθερου πνεύματος που υπήρξε ο Βύρων. Ο Λόρδος Βύρων που ταυτίζεται ως τις μέρες μας με το πρότυπο του Δυτικού Πνεύματος, του ανοιχτού βλέμματος και της γενναίας καρδιάς, παραπέμποντας ταυτόχρονα σε έναν ιδανικό εραστή των τεχνών και του κάλλους, δεν μπορεί παρά να ενταχθεί απόλυτα στη διαχρονική κλασική θεματολογία του καλλιτέχνη”.
Όνομα Συντάκτη
Γράφει η Ηλέκτρα-Ηρώ Ζώτου, εκπαιδευτικός
Βιβλιογραφία
Άγνωστος αρθρογράφος, Λόρδος Βύρων, Άγγλος ποιητής, ηγετική μορφή του ρομαντισμού κι ένας από τους πιο ένθερμους φιλέλληνες, που έδωσε τη ζωή του για την ελευθερία της Ελλάδας. Ανακτήθηκε από: https://www.sansimera.gr/biogr
Άγνωστος αρθρογράφος, Λόρδος Μπάιρον & Ζίτσα, Η φιλοξενία στο Μοναστήρι του Άι Λια. Ανακτήθηκε από: http://www.glinavos.gr/winemak
Νίκος Γεωργίου, ο μύστης των κλασσικών γλυπτών
Άγνωστος αρθρογράφος, Ένας από τους λίγους έλληνες γλύπτες που ακόμα και σήμερα ακολουθούν τον δρόμο της παραδοσιακής γλυπτικής. Ανακτήθηκε από: https://www.newsbeast.gr/greec
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.