Μνημείο για τους Εβραίους μαθητές του Ε΄ Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης
Συγκινητικό και ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας, το Μνημείο για τους Εβραίους μαθητές του Ε΄ Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης δεσπόζει στο κέντρο του αύλειου χώρου της Βίλα Καπαντζή.
Πρόκειται για μια μεταλλική στήλη από οξειδωμένο χάλυβα 2.00 x 0.80 μ., πάνω στην οποία έχει διατηρηθεί κείμενο σε τρεις γλώσσες –ελληνικά, εβραϊκά και αγγλικά–, φυτεμένη στο γρασίδι του κήπου της βίλας. Παρέμεινε ακάλυπτη ώστε να οξειδωθεί από τη βροχή. Τα διάτρητα γράμματα υποδηλώνουν την απουσία. Η οξείδωση την απώλεια και τη φθορά.
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης τίμησε τη μνήμη των σαράντα εβραίων μαθητών του Ε’ Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης, των οποίων η φοίτηση διακόπηκε βίαια από τους ναζί τον Φεβρουάριο του 1943 για να εκτοπιστούν, από τον Μάρτιο του ίδιου έτους, στο στρατόπεδο θανάτου του Άουσβιτς – Μπίρκεναου, ακολουθώντας τη μοίρα της υπόλοιπης ισραηλιτικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης με την ανέγερση μιας αναθηματικής στήλης στην αυλή της Βίλας Καπαντζή. Η Βίλα Καπαντζή, η οποία σήμερα στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη, υπήρξε η ιστορική έδρα του σχολείου από το 1939 έως το 1962. Με πρωτοβουλία του συλλόγου αποφοίτων του Ε’ Γυμνασίου, ο σύλλογος καθηγητών του σχολείου αποφάσισε να απονείμει τιμής ένεκεν το απολυτήριο στον μοναδικό σήμερα επιζώντα, Μωζέ Σεγκούρα, ο οποίος είχε περάσει στην Αντίσταση και διέφυγε έτσι τον εκτοπισμό.
Τοποθεσία
Το μνημείο βρίσκεται στη Βίλα Καπαντζή στη Θεσσαλονίκη.
Πατρότητα
H Βίλα Καπαντζή, ένα από τα ομορφότερα κτίρια του εκλεκτισμού, χτίστηκε από την οικογένεια Καπαντζή σε παραθαλάσσιο οικόπεδο επί της Βασιλίσσης Όλγας. Στο κτίριο μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, εγκαταστάθηκε ο πρίγκιπας Νικόλαος, ο πρώτος στρατιωτικός διοικητής της πόλης. Το 1917, διέμενε ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και μέχρι το 1928, στα δωμάτια του κτιρίου στεγάστηκαν προσφυγικές οικογένειες, ενώ το 1928 το κτίριο περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας, ως ανταλλάξιμη περιουσία. Το 1938 στο κτίριο στεγάστηκε το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων. Το 1940 επιτάχθηκε από τον στρατό και λειτούργησε ως στρατιωτικό αρτοποιείο ενώ μετά την απελευθέρωση, έως το καλοκαίρι του 1945, εγκαταστάθηκαν στο κτίριο βρετανικές στρατιωτικές αρχές. Έκτοτε και μέχρι το 1972 στέγασε και πάλι το Ε’ Γυμνάσιο. Σήμερα χάρη στην Εθνική τράπεζα, η οποία το αποκατέστησε πλήρως, φιλοξενεί εκθέσεις τέχνης και πολιτιστικά γεγονότα, μιας και αποτελεί την έδρα του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας. Το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης, σε μια προσπάθεια αξιοποίησης του περιβάλλοντος χώρου πρασίνου του κτιρίου, το οποίο αποτελεί κομμάτι ζωτικής σημασίας για την γειτονιά και τους επισκέπτες, διατηρεί ανοιχτό και προσβάσιμο τον προαύλιο χώρο της Βίλας Καπαντζή καθ’ όλη την διάρκεια λειτουργίας του κατά την διάρκεια της ημέρας, επιτρέποντας στους κατοίκους και επισκέπτες την διέλευση διαμέσου του, κινούμενοι από την οδό Βασ. Όλγας προς το παραλιακό μέτωπο. Στον χώρο αυτό μπορεί ο επισκέπτης ή ο διερχόμενος να θαυμάσει μια σειρά από γλυπτά.
Πρώτη δημοσίευση: parallaximag.gr
Όνομα Συντάκτη
Γράφει ο Γεώργιος Τσιτιρίδης, δημοσιογράφος.
Βιβλιογραφία
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.
Greek