Πατριάρχης Ιερεμίας Α΄, Ζίτσα

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Α΄ (1480- 1546) γεννήθηκε στη Ζίτσα. Το πατρικό του όνομα δεν διασώθηκε. Είχε περιορισμένη μόρφωση, αλλά ήταν πολύ δημοφιλής και είχε μεγάλες διοικητικές ικανότητες. Ασπάστηκε πολύ μικρός το μοναχισμό και μόνασε στο Άγιο Όρος. Σε ηλικία 39 ετών εξελέγη Μητροπολίτης Σόφιας και εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο Οικουμενικός Πατριάρχης με την στήριξη του άρχοντα Κωνσταντίνου Κουνούπη στις 31 Δεκεμβρίου του 1522, καταβάλλοντας ως δώρο στον Σουλτάνο 500 νομίσματα φραγκικής κοπής και 3.500 φλουριά ως ετήσια οφειλή. Ταξίδευσε σε πολλά μέρη του υπόδουλου Ελληνισμού, ενώ επίσης επισκέφτηκε και τους Άγιους Τόπους. Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας του κατάφερε να σώσει πολλές εκκλησίες που απειλήθηκαν να κατεδαφιστούν από τους Τούρκους. Περί το 1526, και ενώ βρισκόταν σε περιοδεία στην Κύπρο, Αίγυπτο, Παλαιστίνη και το όρος Σινά, ανέβηκε αντικανονικά στο Θρόνο ο Σωζοπόλεως Ιωαννίκιος, ο οποίος καθαιρέθηκε από δύο Συνόδους, μία στα Ιεροσόλυμα και μία στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ήπειρο ήρθε στα 1530, όπως μαρτυρεί μια επιγραφή που βρέθηκε στο ναό της Παρηγορήτισσας της Άρτας. Ο Ιερεμίας Α΄ υπήρξε Οικουμενικός Πατριάρχης τρεις φορές.  Επί των ημερών του κτίσθηκε η Μονή Σταυρονικήτα του Αγίου Όρους, της οποίας αναδείχτηκε ευεργέτης και την οποία ανακήρυξε σταυροπηγιακή το 1544. Πατριάρχευσε μέχρι το 1546, οπότε ασθένησε. Παραιτήθηκε από το Θρόνο, εκάρη μεγαλόσχημος μοναχός με το όνομα Ιωάννης και πέθανε στη Βράντσα της επαρχίας του Τυρνόβου στη Βλαχία, στις 13 Ιανουαρίου 1546.