Τάφος Νεσάτ Πασά
Πρόκειται για τον τάφο του Νεσάτ Πασά της Λειψίστας, της σημερινής Νεάπολης Κοζάνης. Πάνω στις μεγάλες έδρες του μαρμάρινου τάφου είναι σκαλισμένα διάφορα όπλα, όπως σπαθιά, κοντάρια, δόρατα κ.τ.λ., τα οποία ξεπροβάλλουν δεξιά και αριστερά πίσω από μία ασπίδα. Ανάμεσα στα όπλα υπάρχουν και δύο τουρκικές σημαίες, μία δεξιά και μία αριστερά της ασπίδας. Πάνω στην πίσω μικρή έδρα του τάφου είναι σκαλισμένο ένα στεφάνι στο κέντρο του οποίου είναι σκαλισμένα κάποια λόγια στην Οθωμανική γλώσσα, ενώ στην μπροστά μικρή έδρα είναι σκαλισμένο ένα φύλλο. Πάνω στον τάφο υπάρχει μια κυλινδρική στήλη, επίσης κατασκευασμένη από μάρμαρο, όπως και ο υπόλοιπος τάφος, και ύψους γύρω στο 1,5 μέτρο πάνω στην οποία είναι χαραγμένα κάποια λόγια και πάλι στην Οθωμανική γλώσσα.
Τοποθεσία
Ο Νεσάτ Πασάς πριν πεθάνει ζήτησε να μην ταφεί στα τουρκικά νεκροταφεία, αλλά σε ένα ύψωμα λίγο πιο έξω από την είσοδο της Νεάπολης και το μέρος εκείνο λεγόταν «του Πασά το μιζάρι», δηλαδή το μνήμα του Πασά. Εκεί βρισκόταν για πολλά χρόνια ο τάφος του μέχρι που μετακινήθηκε, πριν μερικά χρόνια, καθώς βρισκόταν σε ιδιωτικό χώρο. Έτσι, σήμερα βρίσκεται σε ένα άλλο σημείο και, πιο συγκεκριμένα, στην Εθνική Οδό Κοζάνης-Ιωαννίνων, το οποίο είναι προσβάσιμο στους Τούρκους τουρίστες που έρχονται για να δουν το μνήμα του.
Πατρότητα
Δεν εντοπίζονται στοιχεία για το ποιος φρόντισε για την κατασκευή του τάφου του Νεσάτ Πασά
Μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα το 1881, η έδρα της Μεραρχίας μεταφέρθηκε από την Λάρισα στην Λειψίστα, τη σημερινή Νεάπολη Κοζάνης, με Μέραρχο τον Νεσάτ Πασά. Ο Νεσάτ Πασάς ήταν παντρεμένος με μία Ελληνίδα η οποία ονομαζόταν Βασιλική. Μετά από δική της παρέμβαση ο Νεσάτ Πασάς επέτρεψε να χτιστούν το 1910 στην Νεάπολη οι εκκλησίες της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Πνεύματος που υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Αυτές οι δύο εκκλησίες όμως δεν ήταν τα μοναδικά του έργα. Ο Νεσάτ Πασάς ήταν υπεύθυνος για την κατασκευή πολλών σημαντικών έργων όπως το Ρολογιού της Νεάπολης, του Νοσοκομείου -που εκείνη την εποχή θεωρούνταν το καλύτερο των Βαλκανίων- καθώς και των στρατώνων. Πρόκειται για έναν Πασά ο οποίος ήταν σεβαστός από τους κατοίκους της περιοχής και έπαιξε σημαντικό ρόλο για αυτήν με τα έργα του.
Σε μια προσπάθειας συνεργασίας που ξεκίνησε το 2014 μεταξύ του δήμου Βοΐου και του δήμου του Μπουγιούκ Τσεκμετζέ (δύο περιοχές μεταξύ των οποίων έγινε ανταλλαγή πληθυσμών κατά το 1923-1924, όπως προέβλεπε η Συνθήκη της Λωζάνης) σε εμπορικό, τουριστικό και πολιτιστικό επίπεδο, αποφασίστηκε και η ανάδειξη των Οθωμανικών μνημείων της περιοχής. Ένα από αυτά τα μνημεία ήταν και ο τάφος του Νεσάτ Πασά ο οποίος κάθε χρόνο προσελκύει μεγάλο αριθμό τουριστών, Τούρκων κατά κύριο λόγο. Ο τάφος ήταν τοποθετημένος σε ένα ύψωμα, σημείο που ο ίδιος ο Νεσάτ Πασάς είχε ζητήσει να ταφεί. Ωστόσο, το σημείο εκείνο αποτελούσε ιδιωτική περιουσία και έτσι, προκειμένου να είναι προσβάσιμο στους τουρίστες, τοποθετήθηκε σε ένα άλλο σημείο και παράλληλα συντηρήθηκε. Ωστόσο, μπορούμε και πάλι να διακρίνουμε σημάδια βανδαλισμού καθώς το μάρμαρο σε κάποια σημεία είναι σπασμένο και βλέπουμε ότι λείπουν μικρά κομμάτια τόσο από τη μαρμάρινη στήλη όσο και από τη βάση του τάφου.
Όνομα Συντάκτη
Γράφει η Θεοδώρα Παπαηλία, φοιτήτρια του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Βιβλιογραφία
Τούρκοι επισκέπτες αναζητούν τις «ρίζες» τους στο Βόιο και «ανακαλύπτουν» τον τάφο του Νεσάτ Πασά και άλλα οθωμανικά μνημεία της περιοχής. (2015, 9 Ιανουαρίου). Ανακτήθηκε από https://www.kozanilife.gr/2015/01/09/tourkoi-episkeptes-voio-tafos-nesat-pasa/
Η Ιστορία της Νεάπολης. (χ.η.). Ανακτήθηκε από http://dim-neapol.koz.sch.gr/autosch/joomla15/index.php?option=com_content&view=article&id=92:2012-01-26-11-09-30&catid=20:2011-12-21-08-51-51&Itemid=2
Ο συντάκτης φέρει την ευθύνη των κειμένων.
Greek
This is an interesting article.
I am a great great granddaughter of Neshet Pasha. I would love to know more about the wife of Neshet Pasha that you mention – Vassiliki. What are your sources for this information please?
I’m also trying to find out more about his family and life.
Many thanks and I hope you will be able to contact me!
Best wishes,
Neyire Ashworth, London UK
Dear Neyire Ashworth,
Thank you for your interest in our project and your comment.
It is a great suprise for us all to find a Neshet Pasa’s descendant among our visitor.
Our resources are mentioned at the end of the article. However, a member of our team will investigate further your inquire and come back to you as soon as we are able to offer new details on the Nashet Pasa’s life.
We will be in touch!
The DigitalGlyptotheque team